Upala pluća i njeni simptomi
Upala pluća predstavlja često prisutnu infekciju, čija klinička slika može varirati od blagih do veoma teških stanja, što za neke osobe može biti ozbiljno, pa čak i smrtonosno, prvenstveno zbog bakterijske upale pluća. Voda u plućima može ukazivati na rak, bolesti bubrega ili srčane probleme. Pleuralni izliv može imati neprimetne simptome.
Uobičajeni simptomi pneumonije uključuju:
- Kašalj, često sa sekretom koji može biti žute, zelene, smeđe ili krvave boje
- Bol u grudima, koji se pogoršava prilikom kašljanja ili dubokog disanja
- Ubrzano disanje ili kratak dah
- Groznicu
- Znojenje ili drhtanje
- Osećaj umora
- Gubitak apetita
- Mučninu ili povraćanje
U nekim slučajevima, febrilni simptomi možda neće biti prisutni.
Vrste pneumonije
Pneumoniju mogu izazvati različiti patogeni, uključujući viruse, bakterije i gljivice. Bakterijska pneumonija obično je smrtonosnija od virusne ili gljivične.
Bakterijska pneumonija
Ova infekcija nastaje usled bakterija i može se razviti nakon infekcije gornjih disajnih puteva. Streptococcus pneumoniae je najčešći uzročnik pneumokokne pneumonije. Leči se antibioticima, a obično zahteva hospitalizaciju.
Virusna pneumonija
Uzrokovana virusima poput virusa prehlade ili gripa. Čest je uzročnik kod male dece, dok su stariji odrasli podložniji gripu. Obično je manje ozbiljna, ali može biti opasna za visoko rizične grupe.
Gljivična pneumonija
Ređa od prethodne dve vrste, najčešće se javlja kod osoba sa oslabljenim imunitetom i može se lečiti antifungalnim lekovima.
Atipična pneumonija
Uglavnom uzrokovana mikoplazmama i klamidijama, ova pneumonija se razvija postepeno. Većina pacijenata se oporavlja bez antibiotika, ali klamidijske infekcije često zahtevaju lečenje.
Komplikacije pneumonije
Pneumonija može izazvati teške komplikacije kao što su pleuralni izliv, što ometa disanje, ili čak sepsu koja može biti smrtonosna. Apsces pluća, meningitis i akutni respiratorni distres su takođe moguće komplikacije.
Faze pneumonije
Infekcija napreduje kroz nekoliko faza:
- Kongestija—tečnost se nakuplja u plućima.
- Crvena hepatizacija—imune ćelije dolaze u pluća.
- Siva hepatizacija—razgradnja crvenih krvnih zrnaca.
- Kraj infekcije—plućni putevi funkcionišu normalno.
Grupisanje osoba u riziku
Od pneumonije mogu najviše da pate:
- Deca do 2 godine
- Osobe starije od 65 godina
- Osobe sa oslabljenim imunološkim sistemom
- Osobe sa bolestima srca ili pluća
- Pušači i korisnici droga
- Osobe izložene toksičnim hemikalijama
Prevencija pneumonije
Pravilna higijena ključna je za prevenciju ove bolesti. Redovno pranje ruku, dezinfekcija površina, nošenje maski, i vakcinacija su vrlo važni koraci. Godišnja vakcina protiv gripa je takođe od suštinskog značaja.
Kada posetiti lekara
Hitno posetite doktora ako primetite:
- Otežano disanje
- Bol u grudima
- Visoku temperaturu
- Plavkastu boju usana ili prstiju
- Naglu promenu u mentalnom stanju
- Jak kašalj sa mukom ili bez poboljšanja
