AI balon i kontradikcije američke ekonomije

Američka ekonomija se ponaša paradoksalno: zakašnjela plaćanja najma i neizmireni krediti rastu, dok tržište kapitala, predvođeno tehnološkim dioničkim indeksom Nasdaq, obara rekorde. Top 10% najbogatijih čine skoro polovinu ukupne potrošnje, a BLS je izmijenio procjenu: od marta 2024. do 2025. država je dodala preko 900.000 manje radnih mjesta nego što se ranije smatralo.

Rast BDP-a preko 50% od 2020. u velikoj mjeri dolazi od malobrojnih tehnoloških kompanija i njihove vizije AI-ekonomije, što mnogi nazivaju "AI spending bubble" ili jednostavno AI balonom potrošnje. Analitičari upozoravaju na opasnu prekomjernu alokaciju kapitala koja bi, kad balon pukne, mogla izazvati snažnu recesiju.

Šansa nakon pucanja balona

Makroekonomista Dean Baker smatra da bi upravo pucanje AI balona moglo otvoriti prostor za politike koje poboljšavaju život radnika. "The goal is to keep the tub filled but not overfilled. This would correspond to the labor market being at full employment and the economy operating at its capacity," Baker writes. "If the water flows into the tub too slowly, we have unemployment and excess capacity," he continues. "If the water flows into the tub too quickly, the bathtub overflows and we get water all over the floor. This would be the inflation story."

Baker objašnjava da dok slavina bogatih trenutno buja, slavina za obične radnike jedva kaplje. Kad investitori povuku novac i prva slavina oslabi, pojaviće se mogućnost da se tok sa slavine za radnike poveća bez opasnosti od pregrijavanja. "Bad news for everyone," ali i: "the lower water level in the tub means that we have the option to turn the flow from the ordinary workers faucet higher, without causing the tub to overflow."

Preporučene mjere uključuju snižavanje kamatnih stopa od strane Federalnih rezervi i povećanje državne potrošnje na zdravstvo, obrazovanje i brigu o djeci. "We do know how to turn the flow higher." Baker zaključuje: "The collapse of the AI bubble will create the room the economy needs for policies that would make the lives of tens of millions of people far better. This is why we should all be fans of the collapse and not worry that we are cheering against the home team." Politička izvodljivost ovih koraka ostaje otvoreno pitanje, ali bujica ulaganja u AI će prije ili kasnije oslabiti.