Brzi prekid stabilnosti morskog leda na Antarktiku
Nova studija upozorava da Antarktik doživljava nagle i brze promjene u obimu morskog leda koje mogu označiti globalni klimatski "tipping point" — tačku posle koje promjene postaju nepovratne i ubrzavaju se. "Antarctica is showing worrying signs of rapid change across its ice, ocean and ecosystems," Nerile Abram, profesorica na Australijskom nacionalnom univerzitetu i glavna autorka studije u časopisu Nature, izjavila je.
Istraživači su kombinovali uzorke iz ledenih jezgara i satelitske snimke i otkrili režimsku promjenu: površina plivajućeg morskog leda pala je na istorijsko nisko, nakon prethodnog vrhunca. Autori navode da se morski led povukao sa obale u prosjeku za oko 75 milja od 2014. godine.
Topljenje morskog leda podiže nivo mora i smanjuje refleksiju sunčeve radijacije, pa oceani upijaju više toplote. To stvara samopostavljajući se začarani krug: više zagrijavanja dovodi do više topljenja. "Once we start losing Antarctic sea ice, we set in train this self-perpetuating process," Abram je upozorila.
Posljedice uključuju dodatni rizik za velike ledene tokove poput Thwaites ili "Doomsday" glacijala, koji bi sam mogao podići svjetski nivo mora za više od dva stopa ako se uruši. Istraživači također strahuju da će topljenje ubrzati kolaps Antarktičke cirkulacije koja kruži toplom vodom i raspoređuje hranljive materije u oceanima, što ugrožava morske ekosisteme.
Autori apeliraju na hitno smanjenje emisija da bi se pokušalo zadržati zagrijavanje ispod 1.5°C, ali priznaju da čak i u najoptimističnijim scenarijima postoji rizik da se kritična tačka za nepovratni gubitak leda na Zapadnom Antarktiku prevaziđe. "The tipping point for unstoppable ice loss from the West Antarctic Ice Sheet could be exceeded even under best-case CO2 emission reduction pathways, potentially initiating global tipping cascades," navode autori.
