Otkriven izvor FXT signala
Astronomi vjeruju da su pronašli uzrok misterioznih brzih X-zračnih tranzijenata (FXT). Prema novim studijama, slabiji X-zraci nastaju kada džet koji se formira pri eksploziji masivne zvijezde bude „zarobljen“ sopstvenim ostacima, sprečavajući potpuni prodor i formiranje snažnog izbljeska gama-zraka.
Posmatranje bliskog događaja EP 250108a
Prekretnica je došla zahvaljujući opažanjima iz Einstein Probe misije, koja je zabilježila FXT iz relativno bliske udaljenosti — oko 2,8 milijardi svjetlosnih godina. EP 250108a je potom posmatran u optičkom i infracrvenom opsegu teleskopima poput Keck Observatory i James Webb Space Telescope, što je omogućilo praćenje promjene sjaja tokom nekoliko sedmica.
"As the jet is being launched, that extra material from the star that didn't collapse into the black hole [interacts] with the jet in such a way that sort of suppresses the jet from actually breaking out of the outer layers,"
Analiza svjetlosnog maksimuma i naknadnog bledjenja pokazala je da se radilo o Type Ic supernovi, vrsti supernove kod zvijezda koje su izgubile spoljne slojeve vodonika i helijuma. Takvi događaji proizvode FXT umjesto klasičnog gamma ray burst-a kada džet ostane zatvoren.
Posljedice za teoriju smrti zvijezda
Rezultati sugerišu da kod veoma masivnih zvijezda (procjena za EP 250108a je 15–30 masa Sunca) često dolazi do „trapped" džet ishoda, pa su oslabljeni FXT-ovi možda češći nego kompletni izbljesci gama-zraka. "It's important to note that X-ray data alone cannot tell us what phenomena created an FXT," "Rapid observations of the location of the FXT at optical and infrared wavelengths are key to identifying the aftermath of an FXT and assembling clues to its origin." "this 'trapped' jet outcome is more common in massive star explosions than jets that successfully emerge from the star."
