Pojašnjenje zakona i visina kazni
Zakon o uređenju prostora i građenju predviđa novčane kazne od 5.000 do 30.000 KM za pravna lica i od 500 do 5.000 KM za fizička lica za investitore koji grade bez ili u suprotnosti sa građevinskom dozvolom. Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju podsjeća da se graditi može samo na osnovu rješenja kojim se izdaje građevinska dozvola, osim u slučajevima kada zakonske odredbe izuzimaju tu obavezu.
Koje radove nije potrebno posebno dozvoliti
Navedeno izuzeće odnosi se na radove i objekte izvedene na osnovu idejnog projekta, lokacijskih uslova i zapisnika o iskolčavanju objekta. Investitor mora provjeriti da li je potrebna građevinska dozvola prije početka radova, jer nepoštovanje pravila dovodi do sankcija i smatrano je bespravnom gradnjom.
Obaveze i ovlašćenja inspektora
„Građevinska dozvola izdaje se za građenje cijelog objekta, a može se izdati i za dio objekta koji čini tehničku, tehnološku ili funkcionalnu cjelinu. Da bi se pristupilo gradnji neophodno je prethodno pribavljanje potrebnih dozvola, a potom izvođenje radova u skladu sa izdatim dozvolama. Svako postupanje suprotno navedenom je kršenje zakona i predstavlja bespravnu gradnju“.
Kontrola i krivične sankcije
Republička uprava za inspekcijske poslove nadgleda primjenu zakona, a građevinski inspektor može narediti rušenje objekta ili njegovih dijelova, uklanjanje izvedenih radova i vraćanje na prvobitno stanje na teret investitora. Krivični Zakonik Republike Srpske predviđa i krivičnu odgovornost za stvaranje opasnosti nepropisnim izvođenjem građevinskih radova.
