Istočni Mostar: vjenčanje poslije tri decenije
Načelnik opštine Istočni Mostar Božo Sjeran potvrdio je da će krajem mjeseca biti održano prvo vjenčanje nakon skoro 30 godina u toj opštini. Lokalna uprava uvela je finansijsku podršku za parove koji stupe u brak kako bi podstakla vjenčanje i demografsko obnavljanje.
"Mladi parovi koji se vjenčaju u našoj opštini dobijaju subvencije u iznosu od 1.000 KM, dok parovi koji imaju preko 35 godina a stupe u brak dobijaju podršku u iznosu od 3.000 KM"
Statistika pokazuje zabrinjavajući pad u malim opštinama Republike Srpske: u nekima tokom čitave prethodne godine nije rođeno nijedno dijete, a nije zabilježeno nijedno vjenčanje. Posebno su pogođene opštine Istočni Mostar i Istočni Drvar, dok u Kupresu i Petrovcu također nije bilo registrovanih vjenčanja.
Demograf Stevo Pašalić upozorava: "Male lokalne zajednice već dugo kubure sa izumiranjem stanovništva. U njima uglavnom živi stotinak ljudi, pretežno starije populacije. Sasvim je logično da se u takvim sredinama godišnje rodi jedno ili nijedno dijete"
On dodaje: "Potrebno je ozbiljno razmisliti o reorganizaciji o pripajanju ovih opština većim i funkcionalnijim administrativnim cjelinama. Jer, one su neodržive, kako demografski, tako i ekonomski"
Pašalić napominje: "Ljudi ne dozvoljavaju ukidanje tih opština jer se vezuju za funkcije koje one nose"
Ističe i tempo-efekat i migracije: "Uzrok je takozvani tempo-efekat, mladi kasnije stupaju u brak i kasnije rađaju djecu, često tek u tridesetim godinama. Osim toga, masovne migracije mladih u inostranstvo dodatno ubrzavaju demografski pad"
Statistika potvrđuje pad broja rođenih sa oko 66.700 godišnje početkom devedesetih na 24.451 u 2023. godini. "Održivi razvoj mora se bazirati na kvalitet kroz obrazovanje, zapošljavanje, ekonomsku sigurnost i društvenu stabilnost"
Sjeran pojašnjava da dio mladih ima prebivalište u susjednim opštinama pa se rođenja često upisuju u drugim matičnim knjigama, što utiče na zvanične podatke o rođenima u Istočnom Mostaru.
