Šta je parotitis i gdje se nalaze parotidne žlezde?
Parotidne žlezde smještene su u oba obraza, iznad vilice i ispred ušiju. Parotitis se najčešće manifestuje naglim otokom, bolom i nelagodom, ali može postati i hronično stanje sa ponavljačkim simptomima. Važno je rano prepoznati i liječiti ovu bolest kako bi se spriječile ozbiljne komplikacije poput kronične upale, suvoće usta (kserostomija) i oštećenja facijalnog nerva.
Vrste i uzroci parotitisa
Parotitis može biti akutni ili hronični, zavisno od uzroka i trajanja. Akutni bakterijski parotitis često izaziva bakterija Staphylococcus aureus i uglavnom pogađa starije osobe, dok hronični bakterijski oblik može nastati usljed kamenca u pljuvačnim kanalima ili suženja kanala. Virusni parotitis najčešće je uzrokovan virusom zauški, ali i drugim virusima poput influenza ili enterovirusa.
Hronični, autoimuni parotitis nastaje zbog bolesti kao što su reumatoidni artritis, Sjogrenov sindrom i lupus, uz karakteristične ponavljajuće upale. Osim infekcija, parotitis mogu izazvati i tumori, metabolički poremećaji, trauma i određeni lijekovi.
Simptomi parotitisa
Glavni simptom je otok žlezda, praćen bolom, povišenom temperaturom, suvoćom usta i nelagodnim osjećajem u ustima. Kod akutnog bakterijskog parotitisa bol se može pojačavati prilikom žvakanja, dok virusni oblik traje od pet do devet dana. U nekim slučajevima javljaju se i kvržice ili crvenilo na licu.
Kako se dijagnostikuje parotitis?
Dijagnoza se postavlja na osnovu pregleda i dodatnih testova kao što su ultrazvuk, CT, magnetna rezonanca ili sialendoskopija. Analiza iscjetka može potvrditi prisustvo bakterijske infekcije.
Liječenje i prevencija
Liječenje uključuje antibioticima za bakterijske infekcije, masažu žlezda, toplu oblogu i dovoljan unos tečnosti. Prevencija se zasniva na održavanju dobre oralne higijene, hidrataciji i izbjegavanju pušenja. Važno je pravovremeno potražiti pomoć kako bi se izbjegle komplikacije kao što su hronične upale, kserostomija ili oštećenje facijalnog nerva.
