Granične vrijednosti i koncentracija polena ambrozije
Ambrozija je vrlo snažan alergen, čija je granična dopuštena koncentracija u zraku 30 polenovih zrna po kubnom metru, dok je za ostale vrste polena dozvoljeno do 60 zrna. U Beogradu se krajem avgusta i početkom septembra često bilježe koncentracije i do 800-900 zrna, što višestruko prelazi bezbjedne granice.
Šta je ambrozija i zašto je opasna?
Ambrozija je korovska biljka koja uspijeva na neobrađenim površinama i pored saobraćajnica. Raste do dva metra, sa jajolikim listovima. Cveta od jula do septembra s najvećom produkcijom polena u avgustu i septembru. Jedna biljka može proizvesti milijarde polenovih zrna koja se vjetrom šire na velike udaljenosti. Polen ambrozije može ostati klijav do 40 godina i u zraku do 100 dana. Ovaj polen izaziva alergije kod približno 10-15% stanovništva Srbije i Evrope.
Simptomi i mehanizam alergije
Alergijska reakcija na ambroziju nastaje ulaskom polena u krvotok i aktivacijom imunološkog sistema, što izaziva oslobađanje histamina. Simptomi uključuju crvenilo i svrab očiju, kihanje, začepljen nos, kašalj, otežano disanje, astmu, kožne promjene i probavne tegobe. Osobe s težom alergijom mogu imati intenzivne napade bronhijalne astme, umor i probleme sa koncentracijom tokom cijele sezone cvjetanja ambrozije.
Širenje i suzbijanje ambrozije u Srbiji
Ambrozija je u Srbiju stigla iz Sjeverne Amerike preko Rumunije i prvo je detektovana 1953. godine. Danas je prisutna svuda u Srbiji, najviše u Vojvodini. Suzbijanje bilјke uključuje čupanje iz korijena, redovno košenje visine do 5 cm, upotrebu herbicida i njegovanje drugih biljaka koje sprečavaju rast ambrozije. Sistematsko uništavanje regulisano je zakonima radi zaštite poljoprivrede i zdravlja.
Preporučene mjere za liječenje i prevenciju alergije
Alergičari bi trebalo da koriste lokalne kortikosteroide, antihistaminike i, ako je moguće, desenzibilizaciju polena ambrozije. Takođe se preporučuje unos velikih količina vitamina C, koji poboljšava imunitet i djelovanje kalcijuma. Prevencija podrazumijeva izbjegavanje izlaska između 10 i 18 sati, naročito po vjetrovitom vremenu, češću higijenu, pranje i tuširanje po povratku kući, kao i držanje zatvorenih prozora tokom polenske sezone.
