Gde se oseća i kako izgleda bol kod sindroma nervoznog creva (IBS)?
Bol povezan sa sindromom nervoznog creva može se manifestovati na različitim lokacijama, od grudnog koša do karlice, odnosno u predelima gde se nalaze organi za varenje. Hronični bol, koji traje šest meseci i više, najčešće se javlja u donjem delu stomaka. Bol u gornjem delu stomaka prati nadimanje i može se pojačati nakon jela, dok se u srednjem delu javljaju grčevi oko pupka. Najčešće žene i muškarci opisuju bol kao grčeve u donjem delu stomaka, najintenzivnije tokom ili neposredno pre pražnjenja creva.
Kako razlikovati bol kod IBS-a od drugih stanja?
Mesto i karakter bola pomažu u razlikovanju IBS-a od drugih problema poput gorušice ili lošeg varenja. Na primer, bol ispod grudi nakon jela i pogoršanje pri savijanju mogu ukazivati na refluks kiseline, dok bol na vrhu stomaka može biti znak lošeg varenja. Važno je napomenuti da sindrom nervoznog creva može koegzistirati sa ovim stanjima. Takođe, razlikuju se od zapaljenskih bolesti creva koje izazivaju trajna oštećenja, za razliku od IBS-a.
Intenzitet i trajanje bola kod IBS-a
Bol kod sindroma iritabilnog creva može biti blag ili izrazito jak i iscrpljujući. Njegova jačina često varira tokom dana, a žene imaju niži prag bola i kraću toleranciju u poređenju sa muškarcima. Bol se javlja najmanje jedan dan u nedelji, ali kod nekih pacijenata može biti stalno prisutan ili se pojavljivati u naletima.
Dodatni simptomi i polne razlike u IBS-u
Pored bola, sindrom nervoznog creva prati zatvor, dijareja, nadimanje, izlučivanje sluzi i osećaj nepotpunog pražnjenja creva. IBS pogađa žene češće, a one imaju izraženije simptome naročito tokom menstruacije, što je povezano sa dejstvom ženskih polnih hormona koji utiču na crevnu funkciju i percepciju bola.
Uzrok bola i mehanizmi
Bol u IBS-u potiče iz creva i nastaje zbog pogrešne komunikacije između creva i mozga, bez vidljivih štetnih promena na crevima. Nervni receptori u crevima postaju preosetljivi, a mozak pojačava reakciju na bol, što se naziva centralna senzibilizacija. Ovome doprinosi i anksioznost, koja može pogoršati simptome.
Šta izaziva bol kod sindroma nervoznog creva?
Stres, nepravilna ishrana, određena hrana poput začinjene ili masne, ali i intenzivne fizičke aktivnosti, mogu pokrenuti bol kod IBS-a. Bol je često povezan sa pražnjenjem creva, a može se i smanjiti ili povećati tokom defekacije.
Kako ublažiti bol kod sindroma nervoznog creva?
Pratite simptome i faktore koji ih pogoršavaju. Preporučuju se promene u ishrani, izbegavanje hrane koja izaziva gasove, uz povećanje unosa vlakana. Lekovi poput antiholinergika ili antidepresiva u malim dozama mogu pomoći u kontroli bola i anksioznosti. Psihosocijalne terapije, poput kognitivno-bihejvioralne terapije i hipnoterapije, često doprinose boljoj kontroli simptoma.
Kada je bol u stomaku hitno stanje?
Ako bol prati gubitak apetita, težine ili se pojačava do te mere da budi iz sna, neophodno je odmah se javiti lekaru. Hitni znaci uključuju tvrdu i bolnu stomačnu regiju, rektalno krvarenje, probleme sa disanjem, jake bolove u grudima, vratu ili između lopatica, povraćanje krvi ili neprekidno povraćanje. Ovi simptomi zahtevaju hitnu medicinsku intervenciju.
