Šta je visinska bolest
Visinska bolest najčešće izaziva blage tegobe, ali u težim slučajevima može dovesti do visinskog moždanog oticanja (HACE) ili visinskog plućnog edema (HAPE). Hipoksemija može oštetiti srce i mozak, pa je važno prepoznati simptome i reagovati.
Vrste i simptomi
Stručnjaci dele visinsku bolest na akutnu planinsku bolest (AMS), HACE i HAPE. Blagi i umereni simptomi uključuju vrtoglavicu, umor, glavobolju, gubitak apetita, mučninu, ubrzan rad srca, kratkoću daha, probleme sa snom i povraćanje. Znakovi hitnog stanja su plavičast ten, pritisak u grudima, zbunjenost, kašalj, smanjena svest, pospanost, gubitak koordinacije i otežano disanje u mirovanju.
Uzroci i faktori rizika
Rizik zavisi od genetskih faktora, visine, brzine uspona i fizičke iscrpljenosti. Veći rizik imaju osobe sa anemijom, bolestima pluća, srca, one koje brzo stižu na visinu ili žive na nivou mora.
Prevencija i lečenje
Najbolja prevencija je postepena aklimatizacija, dovoljna hidratacija, ishrana bogata ugljenim hidratima, odmor i izbegavanje alkohola. Spavanje niže od mesta aktivnosti, nošenje dodatnog kiseonika, preventivni lekovi kao acetazolamid ili deksametazon i, u nekim slučajevima, ibuprofen mogu pomoći. Prenosive hiperbarične vreće i suplementarni kiseonik olakšavaju simptome. Ako se pojave ozbiljni znaci, neophodno je odmah spustiti osobu na nižu nadmorsku visinu i primeniti kiseonik i druge hitne mere.
