Šta je fantosmija?
Fantosmija, poznata i kao olfaktorne halucinacije, označava opažanje mirisa koji ne postoje. Najčešće su fantomski mirisi neprijatni, poput mirisa izgorjelih guma, smeća, trule hrane, pregorelog tosta, duvanskog dima, hemikalija, metala ili ustajalog vazduha. Ponekad su mirisi neprepoznatljivi ili ranije neiskusni.
Simptomi i trajanje
Fantomski mirisi obično su prolazni i nestaju u nekoliko nedjelja. Ako fantosmija traje duže od tri nedjelje, preporučuje se pregled kod ljekara jer dugotrajni fantomski mirisi mogu ukazivati na ozbiljniji problem.
Najčešći uzroci
Uobičajeni uzroci fantosmije uključuju prehladu, sinusnu infekciju, infekcije gornjih disajnih puteva, alergije, nosne polipe, migrene, uzimanje određenih lijekova, izlaganje toksičnim hemikalijama, stomatološke probleme i pušenje. Mnogi pacijenti razviju fantosmiju nakon infekcije COVID-19. Rjeđe, fantosmija može biti povezana sa Parkinsonovom bolešću, tumorom mozga, moždanim udarom, traumom glave, epilepsijom ili Alchajmerovom bolešću.
Dijagnostika i liječenje
Ljekar će pregledati nos, uši, glavu i vrat te uraditi testove poput nazalne endoskopije, CT ili magnetne rezonance i EEG. Liječenje fantosmije zavisi od osnovnog uzroka: kod prehlade, alergije ili infekcije mirisi prestaju kako se osnovni problem smiri; neurološki uzroci zahtijevaju specifične terapije. Kućni lijek može biti ispiranje nosa fiziološkim rastvorom.
