Rak pankreasa — opasna tiha bolest
Rak pankreasa je agresivan oblik raka koji se teško otkriva zbog nejasnih simptoma. Rak pankreasa često nema rane znakove, pa se dijagnoza postavlja kada tumor zahvati druge organe sistema za varenje. Zbog toga su prognoze loše, a rak pankreasa spada među najsmrtonosnije vrste raka.
Faktori koji određuju lečenje
Lečenje raka pankreasa zavisi od tačne lokacije tumora, stadijuma bolesti, opšteg zdravstvenog stanja pacijenta i prisustva metastaza. Četiri osnovna stadijuma određuju mogućnost operacije: resectabilan, granično resektabilan, lokalno uznapredovali i metastatski.
Opcije lečenja
- Hirurško uklanjanje tumora je najefikasnija opcija, ali, nažalost, samo mali broj pacijenata može biti kandidat za operaciju, jer je kod većine tumor već previše uznapredovao ili se proširio na druge delove tela.
- U poslednje vreme, postoji nekoliko inovativnih terapija koje donose nadu za lečenje raka pankreasa. Imunoterapija, koja podstiče imunološki sistem pacijenta da prepozna i napadne ćelije raka, pokazuje obećavajuće rezultate kod određenih tipova pacijenata. Takođe, ciljana terapija, koja koristi lekove dizajnirane da precizno napadaju specifične mutacije u tumorskim ćelijama, sve više se istražuje i koristi
Radikalne operacije
- Kada je zahvaćena glava pankreasa, operacija karcinoma pankreasa podrazumeva metodu po Viplu. To znači da se radikalno uklanja glava pankreasa, žučna kesa, deo žučnih puteva, pripadajuće limfne žlezde, dvanaestopalačno crevo i početni deo tankog creva. Ova radikalna operacija podrazumeva da pacijenti nakon toga treba da se pridržavaju specifičnog dijetetskog režima
- Kada je zahvaćeno telo ili rep pankreasa, operacija karcinoma pankreasa (distalna pankreatektomija) podrazumeva uklanjanje većeg dela pankreasa, pripadajućih limfnih železda (najmanje 15), okolnog masnog tkiva i slezine
- Samo radikalan hirurški zahvat omogućava najveću verovatnoću preživljavanje ove teške bolesti. Nakon operacije karcinoma pankreasa uglavnom se primenjuje hemioterapija narednih šest meseci, a nekada i zračenje
Palijativna nega i metastaze
- Kod takvih pacijenata se pristupa palijativnoj nezi koja za cilj ima ublažavanje tegoba. Na primer kod pacijenata sa žuticom može da se postavi stent koji omogućava protok žuči u crevo. Pacijenti sa potvrđenom dijagnozom mogu da se podvrgnu hemioterapiji i zračenju, iako nije prethodno uklonjen karcinom
Rak pankreasa se najčešće širi na okolne krvne sudove, limfne čvorove, jetru, pluća i trbušnu maramicu. Metastaze na jetri javljaju se kod velikog broja bolesnika.
Prognoza i statistika
- Trenutno, petogodišnja stopa preživljavanja iznosi samo 7,2 odsto, što znači da tek svaki 14. pacijent sa dijagnozom karcinoma pankreasa preživi pet godina.
U većini slučajeva (85–90%) bolest je uznapredovala kada se postavi dijagnoza, pa je palijativno lečenje ključno za kvalitet života. Čak i operabilni pacijenti imaju ograničenu stopu preživljavanja.
Simptomi raka pankreasa
Najčešći simptomi raka pankreasa su neobjašnjiv gubitak težine, gubitak apetita, bolovi u gornjem stomaku i leđima, nedavno otkriven dijabetes tip 2, žutica, dispepsija, mučnina. Zbog nejasnih simptoma, rano otkrivanje raka pankreasa je otežano.
