Ceo proces otkrivanja CEA

Naučnici su 1968. godine prvi put otkrili karcinoembrionalni antigen (CEA) kada su izolovali ekstrakte iz jetre obolelih od kolorektalnog karcinoma, kao i iz normalnog fetalnog probavnog trakta. Svako od nas se rađa s visokim koncentracijama ovog proteina, ali sa starenjem, nivo CEA opada. Ipak, određena stanja, uključujući specifične vrste karcinoma, mogu dovesti do povećanja nivoa CEA u krvi. Zbog toga se CEA često naziva tumorski marker ili tumorski antigen.

Koji su tumorski markeri i kako pomažu?

Tumorski markeri su supstance koje proizvode ćelije raka, a povremeno ih izlučuju u telesne tečnosti. Normalne, zdrave ćelije takođe mogu imati male količine ovih markera. Koriste se kao pomoćno sredstvo u dijagnostici, proceni veličine tumora, praćenju terapije i monitoringu recidiva malignih tumora. Povišeni nivo CEA može se javiti kod raka debelog creva i sitnoćelijskog karcinoma pluća. Zbog svog prisustva u tkivima karcinoma, dobio je naziv karcinoembrionalni antigen.

Vrednost CEA u različitim zdravstenim stanjima

CEA se može povećati i kod pušača, kao i kod nekih drugih oblika adenokarcinoma poput karcinoma dojke. Iako se u nemalignim stanjima, kao što su bolesti debelog creva, CEA retko penje iznad 10 μg/L, zanimljivo je da pušači imaju dvostruko veće vrednosti od normalnih. CEA se koristi za praćenje različitih karcinoma, uključujući rak bešike, rak jajnika i rak štitne žlezde.

Kada se koristi CEA test?

Ovaj test nije prvi izbor za dijagnostikovanje raka, već se koristi kako bi se pratila evolucija bolesti. Pomaže u proceni da li je rak napredovao, koliko dobro terapija funkcioniše, kao i da li je rak recidivirao. Porast nivoa CEA tokom 4 do 6 nedelja nakon početka terapije ne mora nužno značiti neuspeh lečenja.

Interpretacija nivoa CEA

Nizak nivo CEA može sugerisati na male tumore koji se nisu proširili. Ipak, neki tumori, posebno oni u mozgu, ne izdvajaju CEA, stoga rezultati testa mogu pokazati niske vrednosti. S druge strane, povišeni nivo CEA može ukazivati na veće ili metastazirane tumore. Normalne vrednosti CEA kreću se od 0 do 2,9 ng/ml, dok se svaka vrednost veća od 2,9 ng/ml smatra abnormalnom.

Koji su uzroci povišenog CEA?

Iako povećani nivo CEA može ukazivati na rak, može biti povišen i kod drugih stanja kao što su hronična obstruktivna bolest pluća, gastritis, ciroza jetre i razne upalne bolesti. Tumorski markeri su supstance koje se pojavljuju u većim koncentracijama nego što je normalno, u krvi ili mokraći pacijenata s različitim vrstama maligne bolesti. Do danas je identifikovano više od 20 različitih tumorskih markera koji igraju ključnu ulogu u klinici.

Metode za određivanje tumorskih markera

Tumorski markeri se mogu meriti različitim laboratorijskim tehnikama kao što su imunološki testovi, elektroforeza i određivanje aktivnosti enzima. Kako bi rezultati bili tačni, važno je pridržavati se određenih preporuka pre uzimanja uzoraka krvi ili mokraće.