Udar groma i opasnosti
Svjetski podaci pokazuju da udar groma godišnje pogodi mnogo ljudi, a posljedice udara groma su često teške. Udar groma je kompleksan udar na cijeli organizam i zahtijeva multidisciplinarni pristup. Prva na udaru je koža, gdje se pojavljuju lichtenbergove figure i termalne povrede. Udar groma može da izazove oštećenja srca, bubrega, jetre, razgradnju mišića i poremećaj elektrolita.
Koža i dermatološke promjene
- Iako se strujni impuls prenosi u deliću sekunde, dermatološke manifestacije mogu biti brojne i klinički značajne. Najpre tragamo za lichtenbergovim figurama, karakterističnim eritematoznim obrascima nalik paprati ili granama drveta, koje nastaju usled rupture dermalnih kapilara izazvanih visokim naponom. Ove promene su prolazne i bezbolne, ali imaju visok dijagnostički značaj jer su praktično patognomonične za udar groma - objašnjava dr Dunja Vesković.
- U dermatološkom pristupu ovakvom pacijentu, neophodan je vizuelni pregled cele kože, dermoskopska analiza sumnjivih promena i praćenje zaceljivanja rana, kao i preventivna lokalna i sistemska antibiotska terapija u slučajevima opsežnijih lezija - kaže dr Dunja Vesković.
Srce, krvni sudovi i dugoročne posljedice
- Naše srce je električni organ - svaka kontrakcija je rezultat preciznog električnog impulsa. Kada kroz telo prođe nekoliko stotina miliona volti, kao kod udara groma, ovaj sistem može ozbiljno da se poremeti - kaže dr Pekić, kardiolog.
Udar groma može potaknuti aritmije, srčani zastoj, mikroskopska oštećenja miokarda, trombozu ili rupturu velikih arterija. Rabdomioliza i hemoliza dodatno ugrožavaju bubrege i elektrolite, što utiče na srce i mozak. Potrebni su EKG, ultrazvuk, laboratorija i, po potrebi, MR srca ili kateterizacija.
Psihološki i nutritivni aspekti oporavka
Preživjeli udara groma mogu razviti PTSP, napade panike i strah od nevremena. Psihološka podrška je važna. Ishrana bogata proteinima, omega-3 i mineralima pomaže oporavak mišića, srca i nervnog sistema. Hidratacija i kontrola elektrolita su ključne za oporavak nakon udara groma.
